Sprawy karne / Warunkowe umorzenie postępowania karnego
Jeżeli jesteś przekonany co do swojej winy, a jesteś osobą nie karaną w przeszłości możesz próbować złożyć wniosek o warunkowe umorzenie postępowania karnego. Wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne nie jest ujawniany w Krajowym Rejestrze Karnym, zatem w dalszym ciągu będziesz w świetle prawa osobą niekaraną.
Dlaczego warto złożyć wniosek o warunkowe umorzenie postępowania?
Warunkowe umorzenie postępowania podobnie jak np. warunkowe zawieszenie wykonania kary, stanowi jeden ze środków poddania sprawcy próbie (tzw. środków probacyjnych). O ile jednak zawieszenie wykonania kary wiąże się ze skazaniem i wpisaniem informacji o wyroku do Krajowego Rejestru Karnego, o tyle w przypadku warunkowego umorzenia postępowania, postępowanie ulega przerwaniu na okres próby, jeszcze przed wydaniem wyroku skazującego. Oznacza to, że sprawca wobec którego warunkowo umorzono postępowanie w świetle prawa pozostaje osobą niekaraną (informacja o skazaniu nie zostaje ujawniona w Krajowym Rejestrze Karanym) – ma to szczególne znaczenie w przypadku osób, które z racji wykonywanego zawodu muszą pozostawać niekarane.
Jakie warunki należy spełnić żeby uzyskać warunkowe umorzenie postępowania?
Kodeks karny pozwala na zastosowanie dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postępowania i poddania sprawcy próbie, w sytuacji gdy spełnione są kumulatywnie następujące przesłanki:
-
zarzucany czyn zagrożony jest karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności;
-
sprawca jest osobą niekaraną za przestępstwo umyślne;
-
wina i szkodliwość społeczna czynu nie są znaczne;
-
okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości;
-
postawa sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że nie popełni przestępstwa i będzie przestrzegał porządku prawnego.
W jaki sposób złożyć wniosek o warunkowe umorzenie postępowania?
Wniosek o warunkowe umorzenie postępowania karnego najlepiej jest złożyć na piśmie szczegółowo wykazując (a w razie potrzeby udowadniając), że zostały spełnione przesłanki, od których istnienia uzależnione jest zastosowanie tej instytucji. Możliwe jest jednak również złożenie wniosku o warunkowe umorzenie postępowania ustnie do protokołu przesłuchania.
Gdzie można złożyć wniosek o warunkowe umorzenie postępowania?
Na etapie tzw. postępowania przygotowawczego wniosek o warunkowe umorzenie należy złożyć do prokuratury albo policji, a po otrzymaniu informacji o przesłaniu aktu oskarżenia, wniosek można złożyć już jedynie bezpośrednio do sądu.
Na jakim etapie najlepiej złożyć wniosek o warunkowe umorzenie postępowania?
Najlepiej jak najwcześniej – jeszcze przed skierowaniem przez prokuratora aktu oskarżenia do sądu – wówczas oskarżyciel zamiast aktu oskarżenia może przesłać do sądu wniosek o warunkowe umorzenie postępowania. Względnie jeżeli prokurator nie uwzględnił naszego wniosku, albo zdążył już wcześniej skierować do sądu akt oskarżenia, należy złożyć wniosek jeszcze przed wyznaczeniem pierwszej rozprawy. Wówczas sąd nie wyznaczy rozprawy, tylko posiedzenie w przedmiocie rozpoznania wniosku o warunkowe umorzenie i jeżeli wszystko pójdzie dobrze sprawa zostanie zakończona już na tym posiedzeniu (do rozprawy nigdy nie dojdzie).
Jeżeli jednak nie złożyliśmy wniosku o warunkowe umorzenie wcześniej – nic straconego, zgodnie z kodeksem postępowania karnego możemy złożyć taki wniosek aż do zakończenia postępowania.
Uwaga! Jeżeli nie jesteśmy do końca przekonani o swojej winie, przed złożeniem wniosku o warunkowe umorzenie postępowania warto wcześniej zapoznać się z materiałami postępowania (patrz: końcowe zaznajomienie z materiałami postępowania).
Sąd nie uwzględnił wniosku o warunkowe umorzenie postępowania i skierował sprawę na rozprawę, czy mogę złożyć taki wniosek ponownie?
Tak – nie uwzględnienie przez sąd wniosku o warunkowe umorzenie na posiedzeniu, nie oznacza, że sąd nie uwzględni go na późniejszym etapie postępowania. Warto pamiętać, że jedną z przesłanek uwzględnienia wniosku jest to, że okoliczności sprawy nie budzą żadnych wątpliwości – zdarza się zatem, że sąd przed wydaniem wyroku warunkowo umarzającego postępowanie będzie chciał skierować sprawę na rozprawę celem przeprowadzenia postępowania dowodowego i wyjaśnienia ew. wątpliwości.
Kiedy nie warto składać wniosku o warunkowe umorzenie postępowania?
Zawsze wówczas kiedy jesteśmy przekonani o swojej niewinności (jedną z przesłanek warunkowego umorzenia jest to, że okoliczności popełnienia czynu nie mogą budzić wątpliwości, a to w praktyce oznacza konieczność przyznania się przez sprawce do jego popełnienia), jak również wówczas gdy nie spełniamy przesłanek warunkowego umorzenia – tj. byliśmy wcześniej karani za przestępstwo umyślne, albo zarzucany nam czyn zagrożony jest karą przekraczającą pięć lat pozbawienia wolności. Nawet jednak w powyższych przypadkach warto najpierw sprawdzić, czy np. skazanie nie uległo zatarciu, albo czy zarzucany nam czyn nie został błędnie zakwalifikowany z przepisu przewidującego surowszą odpowiedzialność.